DwiBhumi is een van de weinige in Balinese dans gespecialiseerde gezelschappen in Nederland. Het is onze passie om de sfeer van Bali onder andere door middel van onze dans dicht bij ons publiek te brengen en u zo het gevoel te geven u even echt op Bali te bevinden.
Bali kent veel verschillende dansvormen voor diverse situaties, zoals religieuze (tempel)festivals, overgangsrituelen, waaronder huwelijken en crematies of begrafenissen, maar ook bijvoorbeeld voor artfestivals en danswedstrijden.
Door op de foto’s hieronder te klikken kunt u meer lezen over de Balinese dansen die DwiBhumi onder andere uitvoert. Ook hier in Nederland kunt u dus van de feestelijke warmte van Bali genieten!
Indien gewenst kunnen wij, naast Balinese dansen, ook dansen uit andere delen van Indonesië, zoals West, Midden en Oost Java verzorgen.
Wilt u verder gaan dan alleen Balinese dansen, dan kunnen wij u ook helpen bij de invulling van uw (bedrijfs)feest of bruiloft in de sfeer van Bali. Kijkt u gerust verder op onze website voor meer inspiratie!
Ook nieuwsgierig geworden? Neem gerust contact met ons op.
Balinese dans (dansen = ngigel (laag Balinees) of masolah (hoog Balinees)), tari Bali in het Indonesisch, ligt diep geworteld in de religie; een unieke samensmelting van Hindoeïsme, Boeddhisme en voorouderverering. Tijdens de vele kleurrijke tempelceremonies op het Indonesische vulkaaneiland helpt dans de balans tussen ‘positieve’ en ‘negatieve’ krachten in stand te houden. De Balinese ‘kijk op de wereld’ is gebaseerd op het geloof in een ontastbare, onzichtbare wereld – niskala -, naast een tastbare, zichtbare wereld – sekala -. Het doel van de Balinese religie en de taak van de Balinezen is deze twee werelden steeds opnieuw met elkaar in balans te brengen, waardoor geluk en harmonie in het leven kunnen ontstaan.
Balinese vrouwen dragen offerandes naar de tempel.Balinese tempel met meru-dakenBalinees sarad-offer gemaakt van rijstdeeg
Kenmerkend voor de Balinese dans zijn niet alleen de indrukwekkende kostuums, maar vooral ook de expressieve gelaatsuitdrukking, de sierlijke, soms vloeiende en ingetogen, dan weer felle en krachtige hoofd-, nek-, schouder-, arm- vinger- en teen(!)bewegingen. En niet te vergeten de nauwe samenwerking met de muziek, gamelan.
Training van jonge dansers
De training van dansers op Bali begint al op jonge leeftijd. In de bale banjar (open wijkgebouw) van de meeste wijken kun je op gezette tijden of vlak voor een tempelfestival (odalan) kinderen en volwassenen zien oefenen. Er zijn vaak meerdere dansdocenten aanwezig en de meest begaafde leerlingen staan vooraan.
Leraar corrigeert de beweging van een jonge danseres. Foto: Hedi Hinzler
De docent kneedt de lichamen van de dansers in de juiste houding (de basishouding heet agem), net zo lang totdat ze op de muziek van een echt gamelan-orkest mogen oefenen en zich zo kunnen voorbereiden op hun eerste optreden in de tempel.
Taksu
Bij dansen in de tempel gaat het in eerste instantie om religieuze toewijding. Hoogstaande techniek wordt door het kritische publiek van mensen echter wel zeer gewaardeerd en minder bekwame dansers worden vaak zonder pardon uitgelachen. In principe kan en mag iedereen aan een tempelvoorstelling meedoen (op o.a. zwangere vrouwen, vrouwen die in hun menstruatieperiode zitten en rouwenden na).
Jonge dansers bereiden zich voor op een optreden in een tempel – foto: Aafke de Jong
Een danser wordt beoordeeld naar de mate waarin hij of zij taksu (bezieling) bezit en dit weet over te brengen op het publiek. Het toppunt is bereikt als een danser het karakter dat hij of zij danst niet alleen perfect uitbeeldt, maar ook daadwerkelijk lijkt te worden. Hoe geloofwaardig ben je als danser in de ogen van het publiek? Dat is waar alles om draait.
Videobeelden van een dansles op Bali voor meisjes (ARMA Museum Ubud/Peliatan, docent: Ni Gusti Ayu Raka Rasmi):
Videobeelden van een dansles op Bali voor jongens (ARMA Museum Ubud/Peliatan). De leraar, I Wayan Jayamerta, leert hen de basis van de krijgsdans Baris Tunggal.
Dansgenres – Er is een groot aantal dansgenres op Bali, afhankelijk van plaats (desa), tijd (kala) en situatie (patra). Zo zijn er solodansen waarin je kunt uitblinken en groepsdansen waarin je je achter een meer getalenteerde ‘collega’ kunt verschuilen. Er zijn dansen met of zonder verhaal, maskerdansen, krijgsdansen, hofdansen, dansen die zelf het ritueel vormen (bv. trance-dansen), maar ook dansen die de ceremonie opluisteren en vervolmaken of dienen ter vermaak en educatie van het publiek. Het publiek bestaat voor de Balinezen niet alleen uit de tempelgangers, maar ook uit goden, demonen, voorouders en natuurlijk (buitenlandse) gasten…
Uiteraard werpt het bovenstaande slechts een kleine blik in het hoe en waarom van Balinese dans. Voor wie meer wil weten; lees veel over Bali, volg een workshop of kom naar een van onze lezingen!
Of natuurlijk het allerleukst van alles: ga zelf een keer naar Bali!
Lezen over Bali en Balinese dans
Voor de serieus geinteresseerde raden wij een aantal interessante boeken aan. Hier vindt u een boekenlijst met enkele tips.
Beweegt Bali jou ook? Wikkel je dan eens in een sarong!
…‘vingers als wuivende palmbladeren en ogen als een tijger die plotsklaps uit zijn slaap wordt gewekt…’
DwiBhumi verzorgt door het hele land Balinese dans- en cultuurworkshops voor alle leeftijden. Desgewenst kunnen deze gepaard gaan met een optreden of lezing.
Deze pagina geeft informatie over onze Balinese dansworkshops.
Voor onze overige workshops, bv. offerandes of wayangpoppen maken, kunt u onder het kopje workshops en lezingen Bali kijken.
Balinese kinderdansworkshop door een docent van DwiBhumi – De Muzerie Zwolle
DANSWORKSHOPS DOOR HET HELE LAND – Onze dansworkshops zijn zo opgebouwd dat er binnen een korte tijd een eenvoudige Balinese dans wordt ingestudeerd, die eventueel voor een publiek kan worden opgevoerd op gamelan-muziek. De nadruk ligt op de basishouding, enkele sierlijke hand- en armbewegingen, alsmede de mimiek en natuurlijk verschillende manieren van voortbewegen.
De workshops kunnen worden geintroduceerd met behulp van het nodige (beeld)materiaal. Zo kan eerst worden kennis gemaakt met de achtergrond van Balinese dans, de kostuums en de betekenis van de bewegingen, alvorens we overgaan tot het aanleren van enkele basisbewegingen.
De duur van de workshops kan varieren en wordt in overleg met u afgestemd. In principe gaan we uit van 60 tot 90 minuten. Het enige dat nodig is van uw kant is een ruimte waar gedanst kan worden en een cd-speler.
Balinese dansworkshop door DwiBhumi tijdens het Tong Tong Festival 2012 – foto: Marcel van Beek
Voor onze workshops Balinese dans reizen we op verzoek het hele land door.
De video hieronder toont een impressie van een workshop Balinese dans (basis) van DwiBhumi in onze studio (vanaf. 2:10 min. Daarvoor zijn beelden van een van onze repetities voor een optredens voor de Tong Tong Fair in Den Haag te zien).
KLEDING TIJDENS ONZE BALINESE DANSLESSEN
Tijdens de workshop krijg je een kain of kamben te leen, een geweven of gebatikte doek die je om je heupen draagt. Als je er misschien zelf thuis 1 hebt, mag je die uiteraard ook meenemen! Het is het prettigst als je er in de winter een legging of maillot onder aan hebt. Op Bali dragen de leerlingen tijdens de lessen gewoon een T-shirt. Een balletpakje of topje van stretchmateriaal kan uiteraard ook, wat je zelf het prettigst vindt. Het liefst geen wijd vallende kleding, omdat het dan voor de docent moeilijker corrigeren is. Verder dansen we in principe op blote voeten, maar sokken of dunne balletschoentjes volstaan ook, net wat je prettig vindt.
PRIVE-LESSEN
Docent corrigeert de houding van een student
Wil je serieus de Balinese dans onder de knie krijgen, of heb je al een basis, en wil je die weer opvijzelen, dan is prive-les mogelijk iets voor jou. Uiteraard liggen de prijzen dan hoger, maar alle aandacht van de docent is wel voor de volle 60 minuten voor jou, waardoor je snel vorderingen zult maken!
Op 17 mei beet DwiBhumi het spits af tijdens de opening van de jaarlijkse Tong Tong Fair (vroeger Pasar Malam Besar) op het Malieveld in Den Haag. Dit jaar was danseres Roxanne Spijkers voor het eerst sinds een aantal jaar weer van de partij en zal in de nabije toekomst hopelijk weer vaak te zien zijn. Samen met Aafke de Jong danste ze de Balinese bijendans Oleg Tambulilingan, die in de jaren ’50 gemaakt werd door I Ketut Maria in opdracht van impressario John Coast voor een tournee door de VS en Europa. De dans werd voor het eerst uitgevoerd door Ni Gusti Ayu Raka Rasmi (vrouwelijke rol) en I Sampih (mannelijke rol) uit Peliatan.
Ook danseres Deby Subiyanti verraste met de Javaanse dans Sri Golek Rejeki uit Solo. Deze dans gaat over een jonge vrouw die zich voor de spiegel mooi maakt om uit te gaan. Ayu Supriyono danste de een deel uit de Balinese hofdans Legong Keraton (het deel van de condong, de hofdienares). Haar jonge leerlingen ontroerden het publiek met de Balinese welkomstdans Panyembrama.
Op dinsdag 22 mei kwam DwiBhumi opnieuw ten tonele met de Oleg Tambulilingan (Aafke de Jong en Roxanne Spijkers). Zij voerden het Indonesische dansprogramma samen uit met de danseressen van Ina Dance, die een verrassende medley van West-Javaanse dansen lieten zien.
Roxanne en Aafke dansen Oleg Tambulilingan tijdens de Tong Tong Fair 2012. Foto: Marcel van Beek
In de Bengkel, het theater voor workshops op het gebied van Indische en Indonesische kunst en cultuur van de Tong Tong Fair (vroeger Pasar Malam Besar) in Den Haag, gaf Aafke de Jong van DwiBhumi op 22 mei een workshop Balinese dans. Leuk was dat er deelnemers van alle niveaus en achtergronden meededen, zodat ook de echte leek houvast had aan de gevorderde voorbeelden rondom hem of haar. Roxanne Spijkers en Aafke de Jong voerden eerst de Balinese welkomstdans Panyembrama op, zodat het publiek een beeld kreeg van hoe Balinese dans eruit ziet, mocht men dat nog nooit hebben gezien.
Aafke geeft een workshop Balinese dans tijdens de Tong Tong Fair 2012.
Daarna leerde Aafke, samen met Roxanne, die assisteerde, de ca. 20 deelnemers enkele vereenvoudigde hand- en oogbewegingen aan en natuurlijk de basishouding en diverse manieren van lopen (mannen- en vrouwenstijl). In drie kwartier kon zo een kleine choreografie worden aangeleerd. Voor zowel deelnemers als docente was het zweten geblazen in de warme tent. Warming-up dus overbodig, net als op Bali…
Opgehaald met de TukTuk. Op naar Taman Indonesia, Pasar Siang mei 2012. Foto: Indo Jago
In de enige echte Indonesische dierentuin die Nederland rijk is, Taman Indonesia in Kallenkote (ja, dat ligt echt in Nederland en wel vlakbij Steenwijk), danste Aafke de Jong van DwiBhumi een drietal Balinese dansen tijdens de Pasar Siang op 13 mei 2012. Geheel in stijl met de locatie waren dat de welkomstdans Panyembrama, waar de danseres aan het einde van de dans het publiek welkom heet met bloemen, de Cendrawasih (video), dans van de Paradijsvogels en tenslotte de moderne Balinese dans Kembang Girang die gaat over vrolijk gekleurde bloemen. Flora en fauna dus alom vertegenwoordigd. Het zal overigens toch niet zo zijn dat de paradijsvogel, die met uitsterven is bedreigd, straks alleen nog maar in Balinese dansen rondvliegt…!?
Op de foto boven: Aafke werd van station Steenwijk opgehaald met een Tuktuk die Taman Indonesia uit Thailand had besteld. Deze schijnt dan in stukken in Nedeland aan te komen waar je hem vervolgens zelf als een bouwpakketje in elkaar zet. Ze rijden overigens nu wel op electriciteit in plaats van op diesel :-)!
Aafke danst Oleg Tambulilingan tijdens boekpresentatie “De dubieuzen” van Alfred Birney.
Aafke de Jong in actie tijdens de boekpresentatie van het nieuwste essay “De Dubieuzen” van Alfred Birney (uitgeverij In de Knipscheer), vrijdag 20 april 2012 in Mondiaal Centrum Haarlem. Ze danste er een deel uit de Oleg Tambulilingan (video), de Balinese dans van de verliefde hommels. Overigens ontwierp Aafke ook het boekomslag. De foto is van Frederique Vlamings.
Eregast van de avond was Marjolein van Asdonck van het Indisch maandblad Moesson. Het interview dat zij had met Alfred Birney was overigens ook genomineerd voor de journalistieke jaarprijs “De Tegel”.
Gitarist Glenn Pennock zorgde voor de muzikale intermezzi.
Cover ‘De dubieuzen’ van Alfred Birney, essay over het beeld van ‘de Indo’ in de literatuur.
Het nieuwe essay “De dubieuzen” van schrijver Alfred Birney is te koop via bijvoorbeeld boekhandel Van Stockum.
In 2003 nodigde Het Wereldkinderfestival van Planet Jr. Productions het Balinese jeugdgamelan- en dansgezelschap Arma Ramai van het Agung Rai Museum of Art (ARMA Museum) uit Peliatan, vlakbij Ubud, uit voor een tournee van zes weken door Nederland. Danseres, choreografe en oprichtster van DwiBhumiAafke de Jong was hun tourmanager Ook deed zij de research en vertaling voor de film ‘Dansen voor de goden’ die in het kader van dit festival op scholen werd vertoond.
De film volgt het dagelijks leven van het 11-jarige jongetje Kadek Mas. Te zien is o.a. hoe zijn huistempel eruit ziet, wat hij op school leert en hoe hij zich klaarmaakt voor zijn eerste officiele optreden van de Balinese krijgsdans Baris Tunggal in kostuum.
‘Dansen voor de goden’ kwam o.a. tot stand met filmmaker Matthieu Landweer (scenario), Marco Zaayer (camera), Arno Peeters (geluid), Agung Rai, danser I Wayan Jayamerta, poppenspeler (dalang) I Wayan Wija, componist I Ketut Cater en maskermaker I Ketut Sarwa. Het resultaat is hieronder te bekijken:
Clip van de voorstelling speciaal gemaakt voor de tournee door Nederland, Wereldkinderfestival 2003:
Fragment uit de Balinese hofdans Legong Keraton Lasem (danseres: Roxanne Spijkers) – Muiderpoorttheater. Foto: Marcel van Beek
Welkom op het weblog en de website van DwiBhumi Balinese Dans & Cultuur!
Als u naar beneden scrollt vindt u verslagen over onze Balinese dansgroep, onze dansvoorstellingen, workshops, lezingen en ander nieuws op het gebied van Balinese dans, kunst en cultuur.
Wij zijn altijd erg benieuwd naar uw mening en komen graag in contact met ons publiek! Onderaan elk bericht op ons weblog kunt u een reactie plaatsten door op ‘geef reactie’ of op de reacties van anderen te klikken.
Voor meer informatie over onze activiteiten kunt u uiteraard op onze website onder de diverse links en scrolldown-menu’s kijken.
Veel plezier tijdens het rondkijken en wij hopen u graag een keer te ontmoeten tijdens een van onze optredens, workshops, lezingen of feesten in de sfeer van Bali!
Balinese dansgroep, Balinese dans, Indonesische dansgroep, Indonesische dans, dansworkshops, lezingen, culturele workshops, verhuur Balinese decoratiematerialen, Balinese catering, cursus bahasa indonesia den haag, Balinese bruiloften en evenementen in Nederland en Belgie
